بیست وپنجم ذی القعده - روز دحوالارض
29 شهریور 1393 توسط m.s.p.
بیست وپنجم ذی القعده - روز دحوالارض
هــــو البــاســـــــط
وَ الْأَرْضِ و َمَا طَحَاهَا “
وَ الْأَرْضِ و َمَا طَحَاهَا “
قسم به زمین و كسى كه آن را گسترانیده است.
سوره مباركه شمس - آیه 6
بیست و پنجم ماه ذی القعده روزدحوالارض است.
دحوالارض را چنین معرفی می کنند “روزی كه زمیناز زیر کعبه كشیده و گسترانیده شد.
گر چه این مطلب یعنی کشیده شدن و گستراندهشدن زمین در وحله اول عجیب به نظر میرسد اما تعریف واضح تر این موضوع این است کهگفته شود :
پس از آنکه تمام سطح کره زمین به مدت طولانی در زیر آب فرو رفته وخداوند خواست تا آن را از زیر آب بیرون آورد که صحنه زندگی موجودات مهیا گردد ،اولین نقطه ای که از زیر آب سر بیرون آورد همان مکان مقدس کعبه و بیت الحرام بود . این واقعه نشان دهنده اهمیت این نقطه و مرکزیت آن برای همه عالمیان است
روایت است که « امام رضا » علیه السلام فرموده اند:
درشب بیست و پنجم ماه ذى القعده حضرت ابراهیم (ع) و حضرت عیسى (ع) متولد شده اند.
در این روز رسول خدا صلى الله علیه و آله، به قصد حجة الوداع از مدینه با یكصد و چهار هزار یا یكصد و بیست و چهار هزار و حضرت فاطمه (ع) و تمامى اهل بیت خود از راه شجره به مکه عزیمت نمودند.
ونیز روایت است كه حضرت مهدی عج الله تعالی فرجه شریف در چنین روزی ظهور خواهند كرد ان شاء الله.
« خروج پیامبر اکرم(ص) از مدینه به قصد حجه الوداع ( 10ق) »
ازطرف پیامبر اکرم(ص) در ماه ذیقعده ی سال دهم هجری قمری به اهالی مدینه و قبیله های اطراف اعلام شد که امسال آن حضرت قصد زیارت خانه ی خدا و برپایی مراسم حج را دارد.
به همین جهت، تعداد زیادی از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند.
پیامبر اکرم (ص) در روز 25 ذیقعده ی سال دهم هجری قمری از مدینه حرکت نموده و درمکانی به نام ذوالحلیفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و یگانه دختر گرامیش حضر تفاطمه(س) در این سفر همرا ه پیامبر(ص) بودند. حضرت علی(ع) نیز پس از ماموریت جهادی وتبلیغی در منطقه ی یمن، به دستور پیامبر اکرم(ص) در مراسم بزرگ حجة الوداع حضوریافت.
چون حج این سال آخرین حج پیامبر اکرم(ص) بود به حجه الوداع مشهور گردید. پساز پایان مراسم حجه الوداع هنگام بازگشت به مدینه در مکانی به نام غدیر خم پیامبراکرم(ص) در اجتماع یکصد هزار نفری، حضرت علی(ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشینی خود منصوب فرمود و همگان با امیرالمومنین علی(ع) بیعت کردند.
آنچه از روایات به دست مىآید، روز ۲۵ ذىالقعده یكی از مهمترین روزها در طول سال است كه علاوه بر روز هبوط آدم (ع) و میلاد نورانی حضرت ابراهیم(ع) و حضرت مسیح(ع) است
روزی است كه خداوند متعال برای گل سرسبد خلقت خود یعنی بشر، رحمت و بركت خود را گستراند و از نقطه كعبه خشكی را در سراسر كره زمین پخش نمود.
در حقیقت روز دحوالارض، روز گسترش خشكی در زمین و آماده شدن آن برای زندگانی مادی و دنیوی بشر است .
و از ناحیه معصومین(ع) بزرگداشت این روز بسیار سفارش شده و شایسته است هر فردی در این روز كه یادآور شروع نزول رحمت الهی است، خداوند را بر تمامی نعمتهایی كه قابل شمارش نیستند، شكرگزاری نماید؛
«و ان تعدوا نعمة الله لا تحصوها».
جالب این است كه در دعاهی مأثوره در مورد روز دحوالارض، از آن به دحوالكعبه یاد شده است. در این دعی شریف آمده است:
«اللهم داحی الكعبة… اسئلك فی هذاالیوم من ایامك التی اعظمت حقها…»
خدایا!ی پهن كننده خانه كعبه! از تو درخواست مىكنم در این روز كه حقوق و اهمیت آن را برای عباد، بزرگ شمردهای…
و این تعبیر بیانگر یك حقیقت بسیار مهم است و آن اینكه كره خاكی و زمین حقیقتی غیر از امتداد و بسط كعبه نیست.
خداوند كعبه را به عنوان «اول بیت وضع للناس» قرارداد و پس از آن نقطه كعبه را به نقاط مختلف كره زمین بسط داد و گستراند.
آنگاه در ادامه همین دعا و در وصف كعبه گسترش یافته مىفرماید:
«و جعلتها عندالمؤمنین ودیعة و الیك ذریعة و برحمتك الوسیلة»
در نز مؤمنان امانتی است كه باید در قبال آن پاسخگو باشند كه چگونه با آن رفتار كردند و حقوقش را حفظ نمودند و برای رسیدن به تو وسیلهای است كه از خاك به معراج برسند.
لذا سجده بر خاك كه نهایت خضوع و ذلت است، بهترین وسیله برای اوج و عروج است و در مقابل، زمین نیز واسطهای است برای نزول رحمت الهی و شاید به همین مناسبت باشد كه مطابق برخی روایات، روز دحوالارض روز قیام حضرت حجت(عج) ذكر شده است
ازطرف پیامبر اکرم(ص) در ماه ذیقعده ی سال دهم هجری قمری به اهالی مدینه و قبیله های اطراف اعلام شد که امسال آن حضرت قصد زیارت خانه ی خدا و برپایی مراسم حج را دارد.
به همین جهت، تعداد زیادی از مسلمانان به همراه آن حضرت عازم مکه شدند.
پیامبر اکرم (ص) در روز 25 ذیقعده ی سال دهم هجری قمری از مدینه حرکت نموده و درمکانی به نام ذوالحلیفه احرام بست. تمام همسران آن حضرت و یگانه دختر گرامیش حضر تفاطمه(س) در این سفر همرا ه پیامبر(ص) بودند. حضرت علی(ع) نیز پس از ماموریت جهادی وتبلیغی در منطقه ی یمن، به دستور پیامبر اکرم(ص) در مراسم بزرگ حجة الوداع حضوریافت.
چون حج این سال آخرین حج پیامبر اکرم(ص) بود به حجه الوداع مشهور گردید. پساز پایان مراسم حجه الوداع هنگام بازگشت به مدینه در مکانی به نام غدیر خم پیامبراکرم(ص) در اجتماع یکصد هزار نفری، حضرت علی(ع) را به فرمان خداوند متعال به جانشینی خود منصوب فرمود و همگان با امیرالمومنین علی(ع) بیعت کردند.
آنچه از روایات به دست مىآید، روز ۲۵ ذىالقعده یكی از مهمترین روزها در طول سال است كه علاوه بر روز هبوط آدم (ع) و میلاد نورانی حضرت ابراهیم(ع) و حضرت مسیح(ع) است
روزی است كه خداوند متعال برای گل سرسبد خلقت خود یعنی بشر، رحمت و بركت خود را گستراند و از نقطه كعبه خشكی را در سراسر كره زمین پخش نمود.
در حقیقت روز دحوالارض، روز گسترش خشكی در زمین و آماده شدن آن برای زندگانی مادی و دنیوی بشر است .
و از ناحیه معصومین(ع) بزرگداشت این روز بسیار سفارش شده و شایسته است هر فردی در این روز كه یادآور شروع نزول رحمت الهی است، خداوند را بر تمامی نعمتهایی كه قابل شمارش نیستند، شكرگزاری نماید؛
«و ان تعدوا نعمة الله لا تحصوها».
جالب این است كه در دعاهی مأثوره در مورد روز دحوالارض، از آن به دحوالكعبه یاد شده است. در این دعی شریف آمده است:
«اللهم داحی الكعبة… اسئلك فی هذاالیوم من ایامك التی اعظمت حقها…»
خدایا!ی پهن كننده خانه كعبه! از تو درخواست مىكنم در این روز كه حقوق و اهمیت آن را برای عباد، بزرگ شمردهای…
و این تعبیر بیانگر یك حقیقت بسیار مهم است و آن اینكه كره خاكی و زمین حقیقتی غیر از امتداد و بسط كعبه نیست.
خداوند كعبه را به عنوان «اول بیت وضع للناس» قرارداد و پس از آن نقطه كعبه را به نقاط مختلف كره زمین بسط داد و گستراند.
آنگاه در ادامه همین دعا و در وصف كعبه گسترش یافته مىفرماید:
«و جعلتها عندالمؤمنین ودیعة و الیك ذریعة و برحمتك الوسیلة»
در نز مؤمنان امانتی است كه باید در قبال آن پاسخگو باشند كه چگونه با آن رفتار كردند و حقوقش را حفظ نمودند و برای رسیدن به تو وسیلهای است كه از خاك به معراج برسند.
لذا سجده بر خاك كه نهایت خضوع و ذلت است، بهترین وسیله برای اوج و عروج است و در مقابل، زمین نیز واسطهای است برای نزول رحمت الهی و شاید به همین مناسبت باشد كه مطابق برخی روایات، روز دحوالارض روز قیام حضرت حجت(عج) ذكر شده است
اعمال و فضیلت روز دحو الارض
روز بیست و پنجم روز دحو الارض است و یکی از چهار روزی است که در تمام سال به فضیلت روزه ممتاز است و در روایتی روزه اش مثل روزه هفتاد سال است و در روایت دیگر کفاره هفتاد سال آمده است و هر که این روز را روزه بدارد و شبش را به عبادت به سرآورد از برای او عبادت صد سال نوشته شود و از برای روزه دار این روز هر چه در میان آسمان و زمین است ، استغفار کنند و این روزی است که رحمت خدا در آن منتشر گردیده است .
درواقع دحوالارض روز شروع حیات بخشی خداوند به جهان خاکی است كه توجه به آن در روایاتو تعیین اعمال خاص همچون روزه ، عبادت ، دعا و غسل واهتمام به آن از سوی معصومین (ع) نشانگر عنایت حضرت حق به این روز با برکت است
تعبیر به اینکه “در روز دحوالارض رحمت خدا منتشر گردیده و از براى عبادت و اجتماع به ذكر خدا در این روز، اجربسیار است” و امثال آن ، مومنین را بر انجام مستحبات مخصوص این روز ترغیب می نماید . درباره روزه این روز آمده است :
روزه این روز همانند روزه هفتاد سال است .
روزه این روز کفاره گناهان هفتاد سال است .
برای روزهدار این روز هرکه و هرچه در میان آسمان و زمین است استغفار می کند و …
از دیگراعمال این روز شریف دو رکعت نماز است که در آن حمد و پنج مرتبه سوره “والشمس“ خوانده می شود و بعد از سلام نماز بخواند :لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّالْعَظِیمِ
تعبیر به اینکه “در روز دحوالارض رحمت خدا منتشر گردیده و از براى عبادت و اجتماع به ذكر خدا در این روز، اجربسیار است” و امثال آن ، مومنین را بر انجام مستحبات مخصوص این روز ترغیب می نماید . درباره روزه این روز آمده است :
روزه این روز همانند روزه هفتاد سال است .
روزه این روز کفاره گناهان هفتاد سال است .
برای روزهدار این روز هرکه و هرچه در میان آسمان و زمین است استغفار می کند و …
از دیگراعمال این روز شریف دو رکعت نماز است که در آن حمد و پنج مرتبه سوره “والشمس“ خوانده می شود و بعد از سلام نماز بخواند :لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ إِلا بِاللَّهِ الْعَلِیِّالْعَظِیمِ
پس دعاکند و بخواند :
یَا مُقِیلَ الْعَثَرَاتِ أَقِلْنِی عَثْرَتِی یَامُجِیبَ الدَّعَوَاتِ أَجِبْ دَعْوَتِی یَا سَامِعَ الْأَصْوَاتِ اسْمَعْ صَوْتِیوَ ارْحَمْنِی وَ تَجَاوَزْ عَنْ سَیِّئَاتِی وَ مَا عِنْدِی یَا ذَا الْجَلالِ وَالْإِکْرَامِ .
و همچنین دعای “اللهم داحی الکعبه …” از دعاهای مخصوص این روز است .
میرداماد ( ره ) در رساله ی اربعه ایام خود افضل اعمال مستحب را در این روز زیارت حضرت رضا علیه السلام بیان می دارد . چیزی به ذهنم آمد گفتم بنویسم . نمی دانم درست است یا نه . شاید فضیلت زیارت امام رضا در این روز به خاطر این است که کعبه واقعی دل های عاشق ، آستان مصفای اوست . اینم حرف دله دیگه سخت نگیرید .
برو طواف دلی کن نه کعبه گل را
که این خلیل بنا کرد و آن خدای خلیل
از امیرالمومنین (علیه السلام ) روایت شده است که فرمودند :
« اولین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد در بیست وپنج ذی القعده بود . کسی که در این روز روزه بگیرد وشبش را به عبادت بایستد ،عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است خواهد داشت.»
در این روز یک میلیون رحمت نازل می شود که نودونه هزار تای آن برای روزه داران این روز و عبادت کنندگان این شب خواهد بود.
هر گروهی که در این روز برای ذکر پروردگار خویش گرد هم آیند ، پراکنده نمی شوند مگر این که خواسته آنان داده می شود .
برای اهل مراقبت و سیر وسلوک ، طاعت وعبادت در این شب اهمیت ویژه ای دارد زیرا نسبت به دیگر ایام مشهور مورد توجه عامه مردم نیست و آنها کمتر در این ایام به طاعت خدا مشغول می گردند ، لذا دحوالارض می تواند از ایام ممتاز سال باشد زیرا توجه در زمان غفلت عموم از مراقبات مهم باعث سرعت اجابت است واعمال نزد حضرت حق بزرگتر وبه قبول نزدیکتر واجر بیشتری دارد.
باشد تا روزی که ملک الموت جانمان را به تسخیر خود می گیرد این اعمال و ترویج آن چراغی ویا آسایشی برای قیامت ومنزل ابدی ما باشد ،
آن روزی که ما به پیشگاه خدا ناله می زنیم و از ذات مقدس ربوبی طلب مهلت به اندازه لحظه ای می کنیم که ندا می رسد هرگز و ما می مانیم واعمال از پیش فرستاده شده
ز امیرالمومنین (علیه السلام ) روایت شده است که فرمودند :
« اولین رحمتی که از آسمان به زمین نازل شد در بیست وپنج ذی القعده بود . کسی که در این روز روزه بگیرد وشبش را به عبادت بایستد ،عبادت صد سال را که روزش را روزه و شبش را عبادت کرده است خواهد داشت.»
در این روز یک میلیون رحمت نازل می شود که نودونه هزار تای آن برای روزه داران این روز و عبادت کنندگان این شب خواهد بود.
هر گروهی که در این روز برای ذکر پروردگار خویش گرد هم آیند ، پراکنده نمی شوند مگر این که خواسته آنان داده می شود .
برای اهل مراقبت و سیر وسلوک ، طاعت وعبادت در این شب اهمیت ویژه ای دارد زیرا نسبت به دیگر ایام مشهور مورد توجه عامه مردم نیست و آنها کمتر در این ایام به طاعت خدا مشغول می گردند ، لذا دحوالارض می تواند از ایام ممتاز سال باشد زیرا توجه در زمان غفلت عموم از مراقبات مهم باعث سرعت اجابت است واعمال نزد حضرت حق بزرگتر وبه قبول نزدیکتر واجر بیشتری دارد.
باشد تا روزی که ملک الموت جانمان را به تسخیر خود می گیرد این اعمال و ترویج آن چراغی ویا آسایشی برای قیامت ومنزل ابدی ما باشد ،
آن روزی که ما به پیشگاه خدا ناله می زنیم و از ذات مقدس ربوبی طلب مهلت به اندازه لحظه ای می کنیم که ندا می رسد هرگز و ما می مانیم واعمال از پیش فرستاده شده
آن روزی که ما به پیشگاه خدا ناله می زنیم و از ذات مقدس ربوبی طلب مهلت به اندازه لحظه ای می کنیم که ندا می رسد هرگز و ما می مانیم واعمال از پیش فرستاده شده
19دعای روز دحو الارض :فردا
اللَّهُمَّدَاحِیَ الْکَعْبَةِ ؛ وَ فَالِقَ الْحَبَّةِ وَ صَارِفَ اللَّزْبَةِ ؛ وَ کَاشِفَکُلِّ کُرْبَةٍ
أَسْأَلُکَ فِی هَذَا الْیَوْمِ مِنْ أَیَّامِکَ الَّتِی أَعْظَمْتَحَقَّهَا
وَ أَقْدَمْتَ سَبْقَهَا؛ وَ جَعَلْتَهَا عِنْدَ الْمُؤْمِنِینَ وَدِیعَةً
وَ إِلَیْکَ ذَرِیعَةً ؛ وَ بِرَحْمَتِکَ الْوَسِیعَةِ
أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیمُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُنْتَجَبِ
فِی الْمِیثَاقِ الْقَرِیبِ یَوْمَ التَّلاقِ
فَاتِقِ کُلِّ رَتْقٍ وَ دَاعٍ إِلَی کُلِّ حَقٍّ
وَ عَلَی أَهْلِ بَیْتِهِالْأَطْهَارِ الْهُدَاةِ الْمَنَارِ
دَعَائِمِ الْجَبَّارِ وَ وُلاةِ الْجَنَّةِ وَالنَّارِ
وَ أَعْطِنَا فِی یَوْمِنَا هَذَا مِنْ عَطَائِکَ الْمَخْزُونِ غ
َیْرَمَقْطُوعٍ وَ لا مَمْنُوعٍ
تَجْمَعُ لَنَا بِهِ التَّوْبَةَ وَ حُسْنَالْأَوْبَةِ
یَا خَیْرَ مَدْعُوٍّ وَ أَکْرَمَ مَرْجُوٍّ
یَا کَفِیُّ یَا وَفِیُّ ؛ یَا مَنْ لُطْفُهُ خَفِیٌّ
الْطُفْ لِی بِلُطْفِکَ وَ أَسْعِدْنِی بِعَفْوِکَ
وَأَیِّدْنِی بِنَصْرِکَ وَ لا تُنْسِنِی کَرِیمَ ذِکْرِکَ بِوُلاةِ أَمْرِکَ
وَحَفَظَةِ سِرِّکَ وَ احْفَظْنِی مِنْ شَوَائِبِ الدَّهْرِ
إِلَی یَوْمِ الْحَشْرِوَ النَّشْرِ
وَ أَشْهِدْنِی أَوْلِیَاءَکَ عِنْدَ خُرُوجِ نَفْسِی
وَ حُلُولِرَمْسِی وَ انْقِطَاعِ عَمَلِی وَ انْقِضَاءِ أَجَلِی
اللَّهُمَّ وَ اذْکُرْنِیعَلَی طُولِ الْبِلَی إِذَا حَلَلْتُ بَیْنَ أَطْبَاقِ الثَّرَی
وَ نَسِیَنِیَالنَّاسُونَ مِنَ الْوَرَی وَ أَحْلِلْنِی دَارَ الْمُقَامَةِ
وَ بَوِّئْنِیمَنْزِلَ الْکَرَامَةِ وَ اجْعَلْنِی مِنْ مُرَافِقِی أَوْلِیَائِکَ
وَ أَهْلِاجْتِبَائِکَ وَ اصْطِفَائِکَ وَ بَارِکْ لِی فِی لِقَائِکَ
وَ ارْزُقْنِی حُسْنَالْعَمَلِ قَبْلَ حُلُولِ الْأَجَلِ بَرِیئا مِنَ الزَّلَلِ وَ سُوءِ الْخَطَلِ
اللَّهُمَّ وَ أَوْرِدْنِی حَوْضَ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ
وَ اسْقِنِی مِنْهُ مَشْرَبا رَوِیّا سَائِغا هَنِیئا
لا أَظْمَأُ بَعْدَهُوَ لا أُحَلَّأُ وِرْدَهُ وَ لا عَنْهُ أُذَادُ
وَ اجْعَلْهُ لِی خَیْرَ زَادٍ وَأَوْفَی مِیعَادٍ یَوْمَ یَقُومُ الْأَشْهَادُ
اللَّهُمَّ وَ الْعَنْ جَبَابِرَةَالْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ
وَ بِحُقُوقِ َوْلِیَائِکَالْمُسْتَأْثِرِینَ
اللَّهُمَّ وَ اقْصِمْ دَعَائِمَهُمْ وَ أَهْلِکْ أَشْیَاعَهُمْوَ عَامِلَهُمْ
وَ عَجِّلْ مَهَالِکَهُمْ وَ اسْلُبْهُمْ مَمَالِکَهُمْ
وَ ضَیِّقْعَلَیْهِمْ مَسَالِکَهُمْ وَ الْعَنْ مُسَاهِمَهُمْ وَ مُشَارِکَهُمْ
اللَّهُمَّ وَعَجِّلْ فَرَجَ أَوْلِیَائِکَ وَ ارْدُدْ عَلَیْهِمْ مَظَالِمَهُمْ وَ أَظْهِرْبِالْحَقِّ قَائِمَهُمْ
وَ اجْعَلْهُ لِدِینِکَ مُنْتَصِرا وَ بِأَمْرِکَ فِیأَعْدَائِکَ مُؤْتَمِرا
اللَّهُمَّ احْفُفْهُ بِمَلائِکَةِ النَّصْرِ وَ بِمَاأَلْقَیْتَ إِلَیْهِ مِنَ الْأَمْرِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ
مُنْتَقِما لَکَ حَتَّیتَرْضَی وَ یَعُودَ دِینُکَ بِهِ
وَ عَلَی یَدَیْهِ جَدِیدا غَضّا وَ یَمْحَضَالْحَقَّ مَحْضا
وَ یَرْفِضَ الْبَاطِلَ رَفْضا
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَیْهِ وَ عَلَیجَمِیعِ آبَائِهِ
وَ اجْعَلْنَا مِنْ صَحْبِهِ وَ أُسْرَتِهِ
وَ ابْعَثْنَا فِیکَرَّتِهِ حَتَّی نَکُونَ فِی زَمَانِهِ مِنْ أَعْوَانِهِ
اللَّهُمَّ أَدْرِکْبِنَا قِیَامَهُ وَ أَشْهِدْنَا أَیَّامَهُ
وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَارْدُدْ إِلَیْنَا سَلامَهُ
وَ السَّلامُ عَلَیْهِ وَ رَحْمَةُاللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
برگرفته ازسایت کانون گفتمان قرآنی
برگرفته ازسایت کانون گفتمان قرآنی